Raja Parba (ରଜ ପର୍ବ)
Raja Parba, also known as Mithuna Sankranti, is a significant festival celebrated in the state of Odisha, India. It is a three-day long festival that marks the beginning of the agricultural season in the state. The festival is celebrated during the monsoon season and is dedicated to the worship of the mother goddess Earth.
Raja Parba is mainly celebrated by women, who take part in various rituals and cultural activities. The festival is celebrated with great enthusiasm and zeal all over the state. The first day of the festival is known as Pahili Raja, the second day is known as Raja Sankranti, and the third day is known as Bhu Daaha or Basi Raja.
The festival starts with the cleaning of the house and bathing of the household deities. On the day of Pahili Raja, women apply henna on their hands and feet, wear new clothes, and enjoy various delicacies like pitha (traditional rice cakes), sweets, and other snacks. They also enjoy swings, which are specially made for this festival. The swings are decorated with flowers, mango leaves, and other colorful ornaments. The women sing traditional songs and dance around the swings, which is a significant part of the festival.
On the second day of the festival, known as Raja Sankranti, women prepare special dishes and offer them to the mother goddess Earth. The festival also marks the beginning of the agricultural season, and farmers sow paddy and other crops in their fields. On this day, women take a bath in a nearby pond or river, which is considered auspicious.
The last day of the festival is known as Bhu Daaha or Basi Raja. On this day, the women take off their henna and break their fast. They also worship the grinding stone, which is considered to be a symbol of fertility and prosperity.
Raja Parba is a unique festival that celebrates the feminine energy and the mother goddess Earth. It is a time to celebrate the beauty of nature and the start of the agricultural season. The festival also promotes unity and togetherness, as women come together to celebrate and enjoy the festivities.
In conclusion, Raja Parba is a significant festival in Odisha that is celebrated with great enthusiasm and joy. It is a time to celebrate the beauty of nature, promote agricultural activities, and worship the mother goddess Earth. The festival is a testament to the rich cultural heritage of Odisha and its people, who come together to celebrate and enjoy the festivities.
ରଜ ପର୍ବ
ରଜ ପର୍ବକୁ ମିଥୁନ ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତି ମଧ୍ୟ କୁହାୟାଏ। ଏହି ପର୍ବ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପର୍ବ ଭାବେ ପାଳନ କରାୟାଏ ।ତିନି ଦିନ ଧରି ଚାଲୁଥିବା ଏହି ପର୍ବ ରାଜ୍ୟରେ କୃଷି ଋତୁର ଆରମ୍ଭ ବୋଲି କୁହାୟାଇଥାଏ। ମୌସୁମୀ ଋତୁରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଏହି ପର୍ବରେ ମା’ ଧରଣୀ ଦେବୀଙ୍କ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରାୟାଇଥାଏ।
ରଜ ପର୍ବ ମୁଖ୍ୟତଃ ମହିଳାମାନେ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ବିଭିନ୍ନ ରୀତିନୀତି ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ୟ୍ୟରେ ଭାଗ ନେଇଥାନ୍ତି। ସାରା ରାଜ୍ୟରେ ଧୁମଧାମରେ ଓ ଉତ୍ସାହର ସହ ପାଳିତ ହେଉଛି ଏହି ପର୍ବ। ଏହି ପର୍ବର ପ୍ରଥମ ଦିନକୁ ପହିଲି ରଜ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନକୁ ରଜ ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତି, ତୃତୀୟ ଦିନକୁ ଭୂ ଡାହା ବା ବାସି ରଜ ବୋଲି କୁହାୟାଏ।
ଘରକୁ ସଫାସୁତୁରା କରିବା ସହ ଗୃହଦେବତାଙ୍କୁ ସ୍ନାନ କରାଇ ଏହି ପର୍ବ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ। ପହିଲି ରଜରେ ମହିଳାମାନେ ହାତ ଓ ପାଦରେ ମେହନ୍ଦୀ ଲଗାଇ ନୂଆ ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରିବା ସହ ପିଠା (ପାରମ୍ପରିକ ଭାତ ପିଠା), ମିଠା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଳଖିଆ ଆଦି ବିଭିନ୍ନ ସୁସ୍ୱାଦୁ ଖାଦ୍ୟର ମଜା ନିଅନ୍ତି। ସେମାନେ ଦୋଳିର ମଧ୍ୟ ମଜା ନିଅନ୍ତି, ଯାହା ଏହି ପର୍ବ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାୟାଇଥାଏ। ଫୁଲ, ଆମ୍ବ ପତ୍ର, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରଙ୍ଗବେରଙ୍ଗ ଅଳଙ୍କାରରେ ଦୋଳି ସଜାୟାଏ। ମହିଳାମାନେ ପାରମ୍ପରିକ ଗୀତ ଗାଇବା ସହ ଦୋଳି ଚାରିପଟେ ନାଚନ୍ତି, ଯାହାକି ଏହି ପର୍ବର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଙ୍ଗ।
ରଜ ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତି ନାମରେ ପରିଚିତ ଏହି ପର୍ବର ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନରେ ମହିଳାମାନେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଧରିତ୍ରୀ ମା’ଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ପର୍ବରେ କୃଷି ଋତୁର ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ, ଚାଷୀମାନେ ନିଜ ଜମିରେ ଧାନ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଫସଲ ବୁଣନ୍ତି। ଏହି ଦିନ ମହିଳାମାନେ ନିକଟସ୍ଥ ପୋଖରୀ କିମ୍ବା ନଦୀରେ ସ୍ନାନ କରନ୍ତି, ଯାହାକୁ ଶୁଭ ବୋଲି କୁହାୟାଏ।
ଏହି ପର୍ବର ଶେଷ ଦିନକୁ ‘ଭୂ ଦାହା’ ବା ‘ବାସି ରାଜା’ ବୋଲି କୁହାୟାଏ। ଏହି ଦିନ ମହିଳାମାନେ ମେହନ୍ଦୀ ଲଗାଇ ବ୍ରତ ଭାଙ୍ଗିଥାନ୍ତି। ପ୍ରଜନନ ଓ ସମୃଦ୍ଧିର ପ୍ରତୀକ କୁହାୟାଉଥିବା ଗ୍ରାଇଣ୍ଡିଂ ଷ୍ଟୋନକୁ ମଧ୍ୟ ଏମାନେ ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି।
ରଜ ପର୍ବ ଏକ ଅନନ୍ୟ ପର୍ବ, ଯେଉଁଥିରେ ନାରୀଶକ୍ତି ଓ ମା’ ଧରଣୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାୟାଏ। ଏହା ପ୍ରକୃତିର ସୌନ୍ଦର୍ୟ୍ୟ ଏବଂ କୃଷି ଋତୁର ଆରମ୍ଭକୁ ପାଳନ କରିବାର ସମୟ। ମହିଳାମାନେ ଏକାଠି ହୋଇ ଏହି ଉତ୍ସବକୁ ଉପଭୋଗ କରୁଥିବାରୁ ଏହି ଉତ୍ସବ ଏକତା ଓ ସଂହତିକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ।
ପରିଶେଷରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ଓଡ଼ିଶାରେ ରଜ ପର୍ବ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପର୍ବ ଯାହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ସାହ ଓ ଆନନ୍ଦ ଉଲ୍ଲାସରେ ପାଳନ କରାୟାଏ। ଏହା ହେଉଛି ପ୍ରକୃତିର ସୌନ୍ଦର୍ୟ୍ୟକୁ ପାଳନ କରିବା, କୃଷି କାର୍ୟ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଏବଂ ପୃଥିବୀ ମାତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାର ସମୟ। ଏହି ଉତ୍ସବ ଓଡ଼ିଶା ଓ ଏହାର ଲୋକମାନଙ୍କର ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟର ଏକ ନିଦର୍ଶନ, ଯେଉଁମାନେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଏହି ଉତ୍ସବକୁ ପାଳନ ଓ ଉପଭୋଗ କରିଥାନ୍ତି।