Veer Surendra Sai
Freedom Fighter
Veer Surendra Sai was a prominent freedom fighter from the state of Odisha, India. He was born on January 23, 1809, in a small village called Khinda in Sambalpur district. He is remembered for his fearless and courageous fight against the British colonial rule in India.
Sai was born into a family of landlords and was educated in traditional subjects like Sanskrit, mathematics, and philosophy. However, he developed a keen interest in politics and began participating in social and political activities from a young age. He was deeply influenced by the ideas of freedom and nationalism and became an ardent follower of Mahatma Gandhi’s non-violent movement for independence.
Sai played a significant role in the 1857 Sepoy Mutiny, also known as the Indian Rebellion of 1857. He led a group of rebels in Sambalpur and waged a fierce battle against the British. However, the rebellion was eventually crushed, and Sai was captured and sent to prison in Hazaribagh, where he spent the next 13 years of his life.
Despite being imprisoned, Sai continued to work for the cause of Indian independence. He wrote numerous letters to his fellow freedom fighters, encouraging them to carry on the struggle against the British. He also made several attempts to escape from prison but was unsuccessful.
After his release from prison in 1870, Sai returned to his hometown and resumed his political activities. He organized several movements against the British and urged the people of Odisha to join the struggle for independence. He was particularly vocal about the exploitation of farmers and worked tirelessly to improve their conditions.
Sai’s most significant contribution to the Indian freedom struggle was his role in the Sambalpur Uprising of 1877. The British had imposed a new tax on the farmers of Sambalpur, which they found unjust and oppressive. Sai led a group of rebels in a fierce battle against the British, which lasted for almost a year. Although the uprising was ultimately suppressed by the British, it marked a significant moment in the history of the Indian independence movement.
Veer Surendra Sai passed away on February 28, 1884, at the age of 75. He is remembered as a hero and a martyr in the fight for Indian independence. His legacy continues to inspire generations of Indians to stand up against oppression and fight for their rights.
In recognition of his contribution to the freedom struggle, the Government of India has named a university after him – Veer Surendra Sai University of Technology. The state of Odisha has also established a museum in his honor, which houses several artifacts and documents related to his life and work.
In conclusion, Veer Surendra Sai was a remarkable leader and a true patriot who dedicated his life to the cause of Indian independence. He fought bravely against the British colonial rule and inspired countless others to join the struggle for freedom. His legacy serves as a reminder of the sacrifices made by the freedom fighters who fought for India’s independence and the need to cherish and uphold the values of freedom, democracy, and justice.
ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ
ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟର ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଙ୍ଗ୍ରାମୀ ଥିଲେ। 1809 ମସିହା ଜାନୁଆରି 23 ତାରିଖରେ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଖିଣ୍ଡା ନାମକ ଏକ ଛୋଟ ଗାଁରେ ସେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ ଔପନିବେଶିକ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ତାଙ୍କର ନିର୍ଭୀକ ଓ ସାହସୀ ଲଢ଼େଇ ପାଇଁ ସେ ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି।
ସାଇ ଏକ ଜମିଦାର ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତ, ଗଣିତ, ଏବଂ ଦର୍ଶନ ଭଳି ପାରମ୍ପରିକ ବିଷୟ ଉପରେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିଥିଲେ। ତେବେ ରାଜନୀତି ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଗଭୀର ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେ ଛୋଟ ବୟସରୁ ସାମାଜିକ ଓ ରାଜନୈତିକ କାର୍ୟ୍ୟରେ ଭାଗ ନେବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ସେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଓ ଜାତୀୟତାର ବିଚାରଧାରାରେ ଗଭୀର ଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅହିଂସ ଆନ୍ଦୋଳନର ଏକନିଷ୍ଠ ଅନୁଗାମୀ ହୋଇଥିଲେ।
1857 ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହରେ ସାଇଙ୍କର ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଭୂମିକା ଥିଲା, ଯାହାକୁ 1857ର ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହ ମଧ୍ୟ କୁହାୟାଉଥିଲା। ସେ ସମ୍ବଲପୁରରେ ଏକ ବିଦ୍ରୋହୀ ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇ ଇଂରେଜଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଭୟଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧ କରିଥିଲେ। ତେବେ ଶେଷରେ ଏହି ବିଦ୍ରୋହକୁ ଚାପି ଦିଆଗଲା ଏବଂ ସାଇଙ୍କୁ ବନ୍ଦୀ କରି ହଜାରିବାଗ ଜେଲକୁ ପଠାଇ ଦିଆଗଲା, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ତାଙ୍କ ଜୀବନର ପରବର୍ତ୍ତୀ 13 ବର୍ଷ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ।
କାରାବରଣ ସତ୍ତ୍ବେ ସାଇ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ କାର୍ୟ୍ୟ ଜାରି ରଖିଥିଲେ। ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ସଙ୍ଗ୍ରାମ ଜାରି ରଖିବା ପାଇଁ ସେ ତାଙ୍କ ସାଥୀ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଙ୍ଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କୁ ଅସଙ୍ଖ୍ୟ ଚିଠି ଲେଖି ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ। ସେ ଜେଲରୁ ଖସି ପଳାଇବା ପାଇଁ ଅନେକ ଥର ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସଫଳ ହୋଇନଥିଲେ।
1870 ମସିହାରେ ଜେଲରୁ ମୁକୁଳିବା ପରେ ସାଇ ନିଜ ସହରକୁ ଫେରିଆସିଥିଲେ ଏବଂ ପୁଣି ରାଜନୈତିକ କାର୍ୟ୍ୟରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ସେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅନେକ ଆନ୍ଦୋଳନ ସଙ୍ଗଠିତ କରି ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଙ୍ଗ୍ରାମରେ ସାମିଲ ହେବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ। ବିଶେଷ କରି କୃଷକଙ୍କ ଶୋଷଣ ବିରୋଧରେ ସେ ସ୍ୱର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ଥିତିରେ ସୁଧାର ଆଣିବା ପାଇଁ ଅକ୍ଲାନ୍ତ ପରିଶ୍ରମ କରିଥିଲେ।
ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଙ୍ଗ୍ରାମରେ ସାଇଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନ ଥିଲା 1877ର ସମ୍ବଲପୁର ବିଦ୍ରୋହରେ ତାଙ୍କର ଭୂମିକା। ଇଂରେଜମାନେ ସମ୍ବଲପୁରର ଚାଷୀଙ୍କ ଉପରେ ଏକ ନୂଆ ଟିକସ ଲାଗୁ କରିଥିଲେ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ୟାୟ ଓ ଅତ୍ୟାଚାର ଲାଗିଥିଲା। ପ୍ରାୟ ବର୍ଷେ ଧରି ଚାଲିଥିବା ଇଂରେଜଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧରେ ସାଇ ଏକ ବିଦ୍ରୋହୀ ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ। ଯଦିଓ ଶେଷରେ ଏହି ବିଦ୍ରୋହକୁ ଇଂରେଜମାନେ ଦମନ କରିଥିଲେ, ଏହା ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନର ଇତିହାସରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଭାବେ ଚିହ୍ନିତ ହୋଇଥିଲା।
ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ 1884 ମସିହା ଫେବ୍ରୁଆରି 28 ତାରିଖରେ 75 ବର୍ଷ ବୟସରେ ପରଲୋକ ଗମନ କରିଥିଲେ। ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଙ୍ଗ୍ରାମରେ ଜଣେ ବୀର ଓ ସହିଦ ଭାବେ ସେ ସ୍ମରଣୀୟ। ତାଙ୍କର ପରମ୍ପରା ପିଢ଼ି ପରେ ପିଢ଼ି ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଦମନ ବିରୋଧରେ ଛିଡ଼ା ହେବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇ ଆସୁଛି।
ସ୍ୱାଧୀନତା ସଙ୍ଗ୍ରାମରେ ତାଙ୍କର ଅବଦାନକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ଭାରତ ସରକାର ତାଙ୍କ ନାମରେ ଏକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ନାମ ରଖିଛନ୍ତି- ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ବୈଷୟିକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ। ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ସମ୍ମାନାର୍ଥେ ଏକ ସଙ୍ଗ୍ରହାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଓ କାର୍ୟ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଅନେକ କଳାକୃତି ଓ ଦସ୍ତାବିଜ ରହିଛି।
ପରିଶେଷରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ଥିଲେ ଜଣେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ନେତା ଓ ପ୍ରକୃତ ଦେଶଭକ୍ତ ଯିଏକି ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ନିଜ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ। ସେ ବ୍ରିଟିଶ ଉପନିବେଶ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ସାହସର ସହ ଲଢ଼ିଥିଲେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଅଗଣିତ ଲୋକଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଙ୍ଗ୍ରାମରେ ସାମିଲ ହେବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ। ତାଙ୍କର ଉତ୍ତରାଧିକାର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଙ୍ଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ବଳିଦାନକୁ ସ୍ମରଣ କରାଇ ଦେଇଥାଏ